Alıcının (amir/ithalatçı) talep ve talimatına istinaden bir bankanın (amir banka), belirli bir tutara kadar ve belirli bir vade içinde, akreditifte öngörülen şartlara uygun belgelerin ibrazı karşılığında satıcıya (lehdar /ihracatçı) ödeme yapacağını taahhüt etmesidir.

Akreditif ile uluslararası ticari faaliyetler bankalar tarafından düzenlenmiş, taraflar için bir çeşit güvence unsuru sağlanmış, akreditif koşulları yerine getirildiğinde ödeme garantilenmiş ve ödeme belgelere dayandırılmış olmaktadır.

Akreditifli işlemler Milletlerarası Ticaret Odası’nın akreditiflere ilişkin birörnek usuller ve uygulama kurallarına tabidir. Söz konusu broşür akreditifte aksi belirtilmemiş ise, tüm taraflar için bağlayıcıdır.

Akreditifli işlemlerde bankalar malları değil, belgeleri göz önünde bulundurarak işlem yaparlar.

Uluslararası ticarette taraflar, birbirlerini çok iyi tanıyamadıkları ve farklı ülkelerde farklı kambiyo rejimleri uygulandığı için karşılıklı bir güvensizlik ve risk içindedirler. Satıcı, sattığı malın bedelini tahsil etmek, alıcı ise sözleşmede saptanan malları zamanında almak amacındadır. Satıcı akreditif şartlarına uygun hareket etmezse, banka hiç bir şekilde ödeme yapmaz. Bu, alıcı açısında bir güven unsurudur. Bu nedenlerle akreditif her iki tarafa da en yüksek düzeyde güvence sağlayan bir ödeme türü olma özelliğini taşımaktadır.

Akreditifli işlemlerde bankalar malları değil, belgeleri göz önünde bulundurarak işlem yaparlar

Alıcı Açısından Avantajları

• Banka, akreditif şartlarını yerine getirmeyen satıcıya ödeme yapmaz. Bu alıcı için güvencedir.
• Malların sözleşme şartlarına uygun ve vadesinde yüklenmesini sağlar.

Satıcı Açısından Avantajları

• Akreditifte belirlenen vesaiki bankaya ibraz ettiği an ödemeyi taahhüt etmektedir.
• Satıcıya finansman kolaylığı sağlar.

Malın sevk edilmesi ve vesaikin akreditif şartlarına ve uluslararası ticaret kurallarına uygun olarak hazırlanması durumunda ödeme, akreditifi açan bankanın kesin bir taahhüdüdür.

Tahsil; belgelerin, alınan talimat uyarınca, ödemenin ve/veya kabulün sağlanması; ödeme ve/veya kabul karşılığında belgelerin teslimi; veya diğer şartlara bağlı olarak belgelerin teslimi için bankalarca işleme alınması anlamına gelir. Tahsil işleminde ihracatçı sattığı malların bedelini ithalatçıdan alabilmek için bir bankanın hizmetlerinden yararlanmaktadır.

Vesaik mukabili ödeme şeklinde, ihracatçı malları yükledikten sonra, ülkesindeki bir banka veya ithalatçının ülkesinde bulunan temsilcisi aracılığıyla, sevk belgelerini ithalatçının ülkesindeki bankaya tahsil talimatı ekinde gönderir ve karşılığının ödenmesinden veya düzenlediği poliçenin ithalatçı tarafından kabulünden sonra ithalatçıya teslim edilmesini ister. İthalatçının bankası, ithalatçı ödemeyi yapmadan, poliçeli işlemlerde ise, poliçeyi kabul etmeden, malı gümrükten çekebilmesi için gerekli olan belgeleri (sevk belgesi, fatura vb) teslim etmez.

Tahsil işleminde bankalar ihracatçıya karşı herhangi bir ödeme taahhüdü altına girmezler.

Tahsil işlemleri Milletlerarası Ticaret Odası'nın 522 sayılı "Tahsiller için Yeknesak Kurallar" isimli broşürüne tabidir.

Mal veya hizmetinin karşılığını tahsil işlemi bazında tahsil etmeye karar veren bir ihracatçı,derecesi ne olursa olsun bir riske giriyor demektir. Çünkü malının sevkini veya hizmetin yapılmasını, parasının ödeneceğini güvence altına almadan önce gerçekleştirmektedir. Bu nedenle tahsil işleminde ihracatçının;

İthalatçıya karşı güveninin tam olması,

İthalatçının ödeme gücü hakkında kuşkusunun bulunmaması,

Malın ithal edildiği ülkedeki siyasi, ekonomik ve hukuki şartların dengeli olması gerekmektedir.

Mal mukabili ödeme, ithalatçının satın aldığı malın bedelini, o malın satış sözleşmesinde gösterilen varış yerine gelmesi ve teslim alınmasından sonra ödemesidir.

Bu ödeme şeklinde ihracatçı malları alıcı adına sevk ettikten sonra, malı temsil eden belgeleri ithalatçıya, ya doğrudan ya da bedelsiz teslim koşuluyla banka aracılığıyla gönderir. İthalatçı malları gümrükten çektikten sonra mal bedelini öder. Bu ödeme şeklinde, ithalatçı, ödeme yapmadan malları gümrükten çekeceği ve kontrol imkanı bulacağı için avantajlıdır. İhracatçı ise, ithalatçının mal bedelini ödememesi riski ile karşı karşıyadır. Mal bedelinin ödenmesinin güvence altına alınması, ihracatçının ithalatçı üzerine çekeceği poliçenin ithalatçı tarafından kabul edilmesini takiben bankanın aval vermesi ile sağlanabilir.

Peşin ödeme, ithalatçının mal bedelini kendi bankası aracılığıyla ihracatçıya ödemesi, ihracatçının da bedelini tahsil ettiği malı sonradan ithalatçıya göndermesi suretiyle gerçekleşir. Burada ithalatçının ihracatçıya tanıdığı bir kredi söz konusudur.

Bu ödeme şeklinde, malın ihracatçısı tamamen güvende olduğu halde ithalatçı riskle karşı karşıyadır. İhracatçı malları göndermez veya gönderdiği mallar siparişe uygun bulunmazsa ithalatçı güç durumda kalıp, zarara uğrayabilir. Bu nedenle alıcının satıcıya güven duyması şarttır.